Met dat statement trapte filosoof Hans Burgman, founder van de Mwangaza Art School, de ontmoetingsdag van de Vrienden van Pandipieri af. Die stond zaterdag 7 oktober jl. geheel in het teken van kunst. We ontmoetten elkaar in het atelier van kunstenaar Rob Sweere, net buiten Arnhem, waar we door drie sprekers getrakteerd werden op verschillende kunstwerken en prikkelende visies. Daarnaast waren kunstwerken van (oud-)leerlingen van de Mwangaza Art School in Kisumu, Kenia te bewonderen. 

Kunst in de slums. Omdat er meer is in het leven dan economisch nut.

Waarom begin je een kunstopleiding midden in de slums? Voor filosoof Hans Burgman is het simpel: ‘Omdat er meer is in het leven dan economisch nut. Als we dat het belangrijkst vinden, dan zijn we behoorlijk arm.’, alsdus de missionaris die ruim 40 jaar in de sloppenwijken van Kisumu, Kenia doorbracht, waar hij met vrienden en wijkbewoners tal van onderwijs-, gezondheids- en andere welzijnsprojecten opzette. Lees er hier meer over. ‘De mens heeft schoonheid nodig. Daarom: kunst moet! Het is geen overbodige luxe. Het is een platform voor menselijke communicatie. In de basis is kunst een vroege vorm van taal. Ga maar na: wat was er voor taal? Beelden, vormen. Die vinden we nu nog terug.’

Plantation School biedt plek aan studenten en afgestudeerden die zich twee weken lang laten onderdompelen in een cross-culturele leeromgeving in Zanzibar

“Ik voel me een groentje als ik zo naar uw verhaal luister.”, zo bekende Marcel van Kan, tutor Product Design bij kunstacademie Artez en initiatiefnemer van de Plantation School. ‘Waar u meer dan 40 jaar ervaring hebt opgedaan, daar sta ik aan het begin van een spannend  nieuw project, waarin alles nog ontdekt mag worden.’ Plantation School biedt plek aan studenten en afgestudeerden die zich twee weken lang laten onderdompelen in een cross-culturele leeromgeving in Zanzibar, waarbij ze zich zullen verbinden met de lokale manier van leven. Op die manier wil Plantation School studenten bewust maken van hun culturele overeenkomsten met mensen uit een andere culturele context en licht schijnen op de eigen en andere manieren van denken, leven en zijn.

“De mens heeft schoonheid nódig. Kunst moet! Kunst is geen overbodige luxe. Het is een platform voor menselijke communicatie.”

Kunst moet. Het zou zomaar ook het adagium van Rob Sweere kunnen zijn. Middels een fotopresentatie deelt hij een ‘kleine’ greep uit zijn werk met ons. De ontelbare hoeveelheid kunstprojecten laat er geen twijfel over bestaan: voor Rob Sweere is er geen leven zonder kunst. Van de Noordpool tot in Zuid-Afrika; Rob Sweere’s kollosale en opzienbarende werken zijn er te vinden en niet te missen. Ze roepen vraagtekens op. ‘Moeten die werken nu altijd zo prominent aanwezig zijn in de ruimte?’, is een vraag die Rob vaak gesteld krijgt. We zien een afbeelding van een grote rode, ronde vorm die uitsteekt boven de townships van Kaapstad. Het is bewust gemaakt van golfplaten; het materiaal waar ook de gebouwtjes in de slums van zijn gemaakt. In de ‘radiotoren’, zoals Rob het object noemt, interviewde hij allerlei mensen; van de lokale slumbewoner tot de blanke Zuid-Afrikaanse die hier anders niet komt.

Naast architecturale objecten die de menselijke ervaring centraal zetten, maakt Rob Sweere met het Silent Sky project kunst van mensen zelf. Op uiteenlopende plekken over de hele wereld laat hij mensen een half uur op de grond liggen en in stilte naar de lucht kijken. Een gebeurtenis die overal anders wordt ervaren: waar elders in Kaapstad het zien als een spirituele reiniging, wordt het door deelnemers in Moskou beleefd als een daad van verzet tegen het regime.

Mwangaza Art School; kweekschool voor lokale Rembrandts in de dop. Die leven immers overal.

Rogier van Luijk, bestuurslid van onze stichting, laat beelden zien van de Mwangaza Art School. Afgelopen zomer was hij in Kisumu en maakte kennis met de studenten. De Mwangaza Art School biedt jaarlijks plek aan een tiental jonge meiden en jongens met talent die worden opgeleid in beeldende kunst, drama en muziek. De school is uniek voor Kenia en heeft verschillende kunstenaars voortgebracht zoals bijvoorbeeld Erick Ayoti, wiens werk intenationaal tentoongesteld wordt, en die tevens docent aan de art school was. Rogier vertelt dat de school volop mogelijkheden biedt voor Nederlandse studenten en docenten. Te denken valt aan gastdocentschap, projectsamenwerking, stages en afstudeeropdrachten. ‘Een internationale uitwisseling op het vlak van kunst en cultuur midden in het Keniaanse leven, dat móet inspiratie voortbrengen.’

 

 

“[…] it is great that KUAP Pandipieri focuses on solving a problem with the community instead of solving the problem for the community.” (red. Linde Recourt in haar motivatiebrief)

We sluiten de dag af met een een groepsgesprek, waarbij vragen en opmerkingen via gevouwen vliegtuigjes richting moderator en penningmeester van de stichting Vrienden van Pandipieri Martijn Knottnerus vliegen. Maar voordat Martijn het gesprek opent, wil hij eerst nog het een en ander weten van Linde Recourt en Lotte Paridaans. Beiden zijn net klaar met de middelbare school. In het tussenjaar dat ze nemen voordat ze gaan studeren, willen ze deze van hun bucketlist afstrepen: vrijwilligerswerk doen in Afrika. Vanaf januari gaan ze drie maanden lang als vrijwilliger aan de slag bij KUAP Pandipieri. ‘Wat verwachten jullie ervan?’ ‘Nou, ik verwacht een warme gemeenschap te zien waarin iedereen belangrijk is.’, aldus Linde. Naast vrijwilligerswerk, zetten Linde en Lotte zich ook in voor de projecten door middel van een sponsoractie. Willt u Lotte en Linde volgen op hun avontuur in Kisumu of hun sponsoractie steunen? Ga dan naar:  https://linde-recourt.inactievooredukans.nl/ en https://lotte-paridaans.inactievooredukans.nl/.

Heeft u deze ontmoetingsdag gemist? We heten u van harte welkom op een volgende bijeenkomst. Houdt de website in de gaten of geef u op voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte van alle nieuws!

Beelden van de dag nakijken? Dat kan! Wordt lid van onze Facebook-groep en bekijk de video’s.